Ο σχολικός κήπος ως μέσο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης μαθητών
Συμμετέχοντες Εκπαιδευτικοί:
Δρ. Μαρία Κουκλατζίδου, ΠΕ70 (Συντονίστρια)
Ζιώγα Χρυσούλα, ΠΕ70
Κυριατζάκου Κωνσταντίνα, ΠΕ70
Χατζή Παρασκευή, ΠΕ70
Μιχαήλ Αλέξανδρος, ΠΕ70
Κνάβας Οδυσσέας, ΠΕ70
Ζαπουνίδης Θωμάς, ΠΕ06
Εμμανουηλίδου Κυριακή, ΠΕ11
Αριθμός συμμετεχόντων μαθητών: Αγόρια: 70, Κορίτσια: 60
Περιγραφή δράσης
Ο κήπος, ως τοπίο δεν συνδέεται μόνο με την οπτική διάσταση, με αυτό που βλέπουμε, την οπτική μας εικόνα, το οπτικό μας πεδίο. Είναι παράλληλα ένας βιότοπος για οργανισμούς και ζωικά/φυτικά είδη, ένα αισθητικό σύστημα με γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά σε αλληλεξάρτηση και ενότητα και μια πολιτισμική εικόνα, ένα μέσο αναπαράστασης και συμβολισμού του περιβάλλοντος και του πολιτισμού.
Δεν είναι μια απλή οπτική διάταξη αλλά εμπεριέχει «την διανοητική, ηθική και αισθητική έκφραση του ανθρώπου ως ανθρώπινου και εξανθρωπισμένου όντος».
Στο χώρο του σχολείου οι κήποι αποτελούν «ζωντανά» εργαστήρια, όπου μέσω διαθεματικών δραστηριοτήτων δημιουργούν νέες εμπειρίες ζωής, με τους μαθητές να γίνονται ενεργοί συμμετέχοντες στη μαθησιακή διαδικασία και στην αληθινή ζωή.
Επιμέρους Στόχοι
Ο σχολικός κήπος προάγει ένα ευρύ σύνολο στόχων. Διακρίνουμε εκπαιδευτικούς, ψυχοπαιδαγωγικούς, κοινωνιολογικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους παρακάτω:
Γνωστικοί
Οι μαθητές επιδιώκεται:
Δεξιοτήτων
Οι μαθητές επιδιώκεται:
Οι μαθητές επιδιώκεται:
Διαδικασία
Προτείνεται ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και η αξιολόγηση ενός project τα βήματα-στάδια του οποίου περιγράφονται συνοπτικά παρακάτω.
Οργάνωση, δημιουργία και συντήρηση σχολικού κήπου
1. Σχεδιασμός project
• Τεκμηρίωση ανάγκης
• Σκοπός και στόχοι
• Στρατηγικός σχεδιασμός (μέλη ομάδας, αρμοδιότητες, δεσμεύσεις, χρονοδιαγράμματα)
• Χρηματοδότηση και εφόδια
2. Υλοποίηση project
• Δημιουργία κήπου (Μικροκλίμα, εργαλεία, επιλογή φυτών, σχεδιασμός χώρου)
• Μάθηση στον κήπο (Ομάδα δραστηριοτήτων κήπου - Ομάδα περιφερειακών δραστηριοτήτων)
• Βιωσιμότητα κήπου (Εργασίες συντήρησης – Προκλήσεις)
3. Αξιολόγηση project
• Συνολικό ημερολόγιο δράσεων
• Ατομικός φάκελος δράσεων μαθητή
• Φάκελος δράσεων ανά ομάδα εργασίας
• Αυτό-αξιολόγηση ατόμων
• Ενδο-ομαδική αξιολόγηση
• Εξωτερική αξιολόγηση ομάδων/ατόμων
Αποτελέσματα
Η αξιολόγηση του προγράμματος θα είναι διαμορφωτική και τελική. Μέσα από το ημερολόγιο δράσεων θα αξιολογούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα οι δράσεις της ομάδας, ενώ παράλληλα θα αξιολογούνται οι δράσεις μέσα από την παρατήρηση της πορείας έκβασης του σχολικού κήπου. Επίσης, θα υπάρξει τελική αξιολόγηση του σχεδίου εργασίας, η οποία θα είναι πολυεπίπεδη και θα περιλαμβάνει αυτοαξιολόγηση ομάδων, διομαδική αξιολόγηση και εξωτερική αξιολόγηση. Η συνολική αξιολόγηση του προγράμματος θα γίνει με το τέλος της λειτουργίας του υπό υλοποίηση δικτύου, το 2015.
Παραδοτέα
Παραγόμενο υλικό από τις δράσεις της ομάδας, όπως αφίσες, ενημερωτικές προσκλήσεις, άρθρα-εισηγήσεις εκπαιδευτικών κ.ά.
Προβλεπόμενες επισκέψεις /Συνεργασία με φορείς
Συμμετέχοντες Εκπαιδευτικοί:
Δρ. Μαρία Κουκλατζίδου, ΠΕ70 (Συντονίστρια)
Ζιώγα Χρυσούλα, ΠΕ70
Κυριατζάκου Κωνσταντίνα, ΠΕ70
Χατζή Παρασκευή, ΠΕ70
Μιχαήλ Αλέξανδρος, ΠΕ70
Κνάβας Οδυσσέας, ΠΕ70
Ζαπουνίδης Θωμάς, ΠΕ06
Εμμανουηλίδου Κυριακή, ΠΕ11
Αριθμός συμμετεχόντων μαθητών: Αγόρια: 70, Κορίτσια: 60
Περιγραφή δράσης
Ο κήπος, ως τοπίο δεν συνδέεται μόνο με την οπτική διάσταση, με αυτό που βλέπουμε, την οπτική μας εικόνα, το οπτικό μας πεδίο. Είναι παράλληλα ένας βιότοπος για οργανισμούς και ζωικά/φυτικά είδη, ένα αισθητικό σύστημα με γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά σε αλληλεξάρτηση και ενότητα και μια πολιτισμική εικόνα, ένα μέσο αναπαράστασης και συμβολισμού του περιβάλλοντος και του πολιτισμού.
Δεν είναι μια απλή οπτική διάταξη αλλά εμπεριέχει «την διανοητική, ηθική και αισθητική έκφραση του ανθρώπου ως ανθρώπινου και εξανθρωπισμένου όντος».
Στο χώρο του σχολείου οι κήποι αποτελούν «ζωντανά» εργαστήρια, όπου μέσω διαθεματικών δραστηριοτήτων δημιουργούν νέες εμπειρίες ζωής, με τους μαθητές να γίνονται ενεργοί συμμετέχοντες στη μαθησιακή διαδικασία και στην αληθινή ζωή.
Επιμέρους Στόχοι
Ο σχολικός κήπος προάγει ένα ευρύ σύνολο στόχων. Διακρίνουμε εκπαιδευτικούς, ψυχοπαιδαγωγικούς, κοινωνιολογικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους παρακάτω:
Γνωστικοί
Οι μαθητές επιδιώκεται:
- Να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους για τους (σχολικούς) κήπους
- Να βελτιώσουν τις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις
- Να προάγουν τη γνωστική ανάπτυξη στους τομείς της επίγνωσης, της λογικής επεξεργασίας και της ικανότητας παρατήρησης
- Να αντιληφθούν την έννοια της διαθεματικότητας
- Να αντιληφθούν τη σημασία της βιωματικής μάθησης
- Να διαχειρίζονται ορθολογικά τους πόρους που έχουν στη διάθεσή τους
Δεξιοτήτων
Οι μαθητές επιδιώκεται:
- Να καλλιεργήσουν τις δεξιότητες που σχετίζονται με την οργάνωση και τη λειτουργία κήπου
- Να θωρακίσουν τον οργανισμό τους ενάντια σε ιώσεις
- Να μειώσουν την επιθετικής συμπεριφορά
- Να αναπτύξουν την αυτονομία και την ανεξαρτησία τους
- Να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες
- Να αναπτύξουν την υπομονή, την υπευθυνότητα και την αυτοπεποίθηση λειτουργίας και προσφοράς μέσα στην ομάδα
- Να ενταχθούν ομαλά σε μια ομάδα και ένα κοινωνικό σύνολο, που μοιράζεται κοινά ιδεώδη και εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό
- Να σέβονται το φυσικό περιβάλλον
Οι μαθητές επιδιώκεται:
- Να προστατεύουν τη φύση
- Να προωθήσουν την προσωπική τους εξέλιξη
- Να βελτιώσουν τη φυσική τους κατάσταση και να αποκτήσουν θετικές εμπειρίες από τη συμμετοχή σε φυσική δραστηριότητα
- Να κατανοήσουν τη δυναμική μιας ανοικτής συνεργατικής-ανταλλακτικής κοινότητας
- Να προάγουν την απόκτηση άμεσων και απτών εμπειριών που τους μεταδίδουν τη σχέση αιτίου-αιτιατού
- Να ενδυναμώσουν την περιβαλλοντική τους συνείδηση
- Να ευαισθητοποιηθούν με αυθεντικές διαδικασίες
Διαδικασία
Προτείνεται ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και η αξιολόγηση ενός project τα βήματα-στάδια του οποίου περιγράφονται συνοπτικά παρακάτω.
Οργάνωση, δημιουργία και συντήρηση σχολικού κήπου
1. Σχεδιασμός project
• Τεκμηρίωση ανάγκης
• Σκοπός και στόχοι
• Στρατηγικός σχεδιασμός (μέλη ομάδας, αρμοδιότητες, δεσμεύσεις, χρονοδιαγράμματα)
• Χρηματοδότηση και εφόδια
2. Υλοποίηση project
• Δημιουργία κήπου (Μικροκλίμα, εργαλεία, επιλογή φυτών, σχεδιασμός χώρου)
• Μάθηση στον κήπο (Ομάδα δραστηριοτήτων κήπου - Ομάδα περιφερειακών δραστηριοτήτων)
• Βιωσιμότητα κήπου (Εργασίες συντήρησης – Προκλήσεις)
3. Αξιολόγηση project
• Συνολικό ημερολόγιο δράσεων
• Ατομικός φάκελος δράσεων μαθητή
• Φάκελος δράσεων ανά ομάδα εργασίας
• Αυτό-αξιολόγηση ατόμων
• Ενδο-ομαδική αξιολόγηση
• Εξωτερική αξιολόγηση ομάδων/ατόμων
Αποτελέσματα
Η αξιολόγηση του προγράμματος θα είναι διαμορφωτική και τελική. Μέσα από το ημερολόγιο δράσεων θα αξιολογούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα οι δράσεις της ομάδας, ενώ παράλληλα θα αξιολογούνται οι δράσεις μέσα από την παρατήρηση της πορείας έκβασης του σχολικού κήπου. Επίσης, θα υπάρξει τελική αξιολόγηση του σχεδίου εργασίας, η οποία θα είναι πολυεπίπεδη και θα περιλαμβάνει αυτοαξιολόγηση ομάδων, διομαδική αξιολόγηση και εξωτερική αξιολόγηση. Η συνολική αξιολόγηση του προγράμματος θα γίνει με το τέλος της λειτουργίας του υπό υλοποίηση δικτύου, το 2015.
Παραδοτέα
Παραγόμενο υλικό από τις δράσεις της ομάδας, όπως αφίσες, ενημερωτικές προσκλήσεις, άρθρα-εισηγήσεις εκπαιδευτικών κ.ά.
Προβλεπόμενες επισκέψεις /Συνεργασία με φορείς
- Συνεργασία με την Υπεύθυνη Περιβαλλοντικών Θεμάτων Δυτικής Θεσσαλονίκης.
- Συνεργασία με Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
- Συνεργασίας με άτομα που ειδικεύονται στη συγκεκριμένη θεματική.
- Επίσκεψη στο φυσικό περιβάλλον (προγραμματισμός επίσκεψης έπειτα από συνεννόηση όλων των εμπλεκομένων).